Antik çağda "Pergamon" adı ile anılan şehir Hellenistik dönemin en önemli kültürve sanat merkezlerinden biridir. Arkeolojik araştırmalara göre, kelimeetimolojisi yapıldığında Pergamon'un asıl kökü "Perg" veya "Berg"dir. Kelime sonuna "amo" takısı getirilmiştir. Buna göre Berg, eski birAnadolu kent sözü kökenlidir.

Şehrin Prens Pergamos adına kurulduğu sanılmaktadır. Yapılan araştırmalara göre Bergama şehrinin M.Ö 2000 yılında kurulduğu düşünülmektedir. Philetairos MÖ. 283-269 yılları arsında hüküm sürmüş ilk Bergama kralıdır. M.Ö. 283 yılında kendi krallığını kurmuş, Trakya'danKızılırmak'a kadar uzanan bir alanda 150 yıl hüküm sürmüştür. Attaloslar bu kırallığın kurucusudur ve bu şehri sanat ve düşünce merkezi haline getirmişlerdir. Aynı zamanda ticaret merkezi haline gelmiş olan Bergama’nın güvenilirliği tüm dünyada konuşulmuştur. Büyük İskender'in hazinesi Lycimashos tarafından Bergama kalesinde saklandığından dolayı Bergama deyince servet, para ve altın akla gelmiştir.

Trakya bölgesini elinde tutan generallerinden Lysimachos Büyük İskenderin ölümünden sonra Bergama'nın MÖ.301-283 yılları arasında burada üstünlüğünü korumuştur ve doğal konumunu kavramış ve burayı askeri bir üs haline getirmiştir. Bergama Krallığı bağımsızlığına, Lysmachos’un Yerine geçen 1.Eumenes'in mö.261 yılında galatlardan aldığı ücretli askerlerle Sardes ovasında Suriye askerlerini bozguna uğratması ve Suriye kralının öldürülmesi ile tam olarak kavuşmuştur. 1.Eumenes'tan sonra yerine Attalos geçmiş ve onun döneminde Bergama deyince akla gelen Zeus sunağının temelleri de atılmıştır.Bölgenin en büyük kütüphanesi oluşturulmuştur. I.Attalos'un yerine geçen II.Eumenes döneminde ise Bergama krallığı Tüm Galatya'ya hakim olmuşlardır.Galatyanın eski halkı Frig'lerden de büyük yardım görmüşlerdir. 38 yıl sürem krallığı döneminde Bergama en parlak dönemini yaşamıştır ve .Bergama'daki tüm kalıntılar bu döneme aittir. Hierapolis (Pamukkale) bile bu dönemde yapılmıştır.

II. ve III. Attalos dönemleri Devleti krallardan çok güçlü komutanların yönettiği dönemlerdir. Büyük zaferler olmamıştır.Fakat ülkesinin sınırları da değişmemiştir. Roma ile iyi ilişkiler olma çabası gösterilmiştir ki Bergama Roma imparatorluğunun bir eyaleti haline gelmiştir. Aristonikos bu duruma karşı çıkmıştır.Çevredeki Kent güçleri ile de birleşerek Roma'ya karşı çıkmaya çalışsa da mö.130 yılında Roma ile yaptığı savaşta yenilerek 129 yılında Roma'ya götürülüp boğdurulmuştur. Daha sonra Romalıların egemenliğine giren şehir, 530 yıl Romalıların egemenliğinde kalmış bu tarih den sonra ise 800 yıl Bizans hakimiyetinde kalmıştır. Bu tarihten sonra da Türk Kültürünün etkisi altına girmiştir.

AKROPOL -KRAL SARAYLARI

Bergama şehrinin ilk yerleşim alanı olan Akropol yukarı kent anlamına gelmektedir. 1874 de başlayan kazılarda çok eser ile birlikte burası da ortaya çıkmıştır. Kral ailesi ve yakınları şehrin en yüksek kısmında bulunan tapınak yada saraylarda yaşamaktadır. Aşağıda bulunan şehirde ise halk yaşamaktadır. En görkemli eseri Zeus Sığınağıdır. Burası Galatlara karşı yapılan savaşın kazanılması adına Pergamon II. Kralı Eumenes tarafından yapılmıştır. Akropal’de bu eserin dışında 15.000 kişilik ve dünyanın en dik tiyatro özelliğini taşıyan bir tiyatro bulunmaktadır. Sarayların ve tapınakların bulunduğu yerde 200. 000 ciltlik Bergama kütüphanesinin kalıntıları da yer almaktadır.

ZEUS SUNAĞI

Zeus sunağı II. Abdülhamit zamanında sanat yapılarına bağnazlık nedeni ile Carl Humann tarafından Berline götürülmüştür. Bundan dolayı günümüzde bu sunağın sadece temellerini bulabiliriz. Burası Zeus ve Athena’ya adnmıştır. 2 katlı olarak yapılan Zeus sınağının alt katının içi masiftir. Dış yüzü ise tanrılar ile gihgantların savaşını betimlemektedir. Tüm kabartmalarda birlik ve uyum görülmesine rağmen tek bir sanatçı tarafından yapılmadığı da görülmektedir.Oyma adlar arasında Dionyades, Menekrates, Melanippos, Orestes, Theorrhetos gibi heykeltraşların okunması da bunu kanıtlıyor. Bunların tümü de Bergama'lıdır.

KIZILAVLU (SERAPİS TAPlNAĞI):

Serapis tapınağı M.S II. Yy’da Yüzyıl’da Roma İmparatoru Hadrianos tarafından mitolojik tanrı Serapis'e adanarak yapıldmıştır ve bu yüzden buraya Serapis tapınağı da denmektedir. Adı İncilde de geçemekte olan Bazailika Hristiyanlığın ilk yedi klisesinden biridir.

Bazilika kırmızı renkli tuğladan inşa edildiğinden Kızıl Avlu olarak da bilinmektedir. Burası Bergama şehrinin içinde bulunmaktadır. . M.S. II. yüzyılda imparator Hadrian (177-138) döneminde yapıldığı olasılığı güçlüdür.

TRAIAN TAPINAĞI

Tapınak, Roma imparatoru Traian (98-117) için yapılmış ve ölümünden sonra yerine geçen Hadrian tarafından tamamlandığından dolayı kazılarda her iki krala ait heykellere rastlanmıştır.

Athena Tapınağı

Athena Tapınağı akıl ve savaş tanrıçası Athena adına yapılmıştır. Kazılarda Athena Tapınağı’nın birçok parçası Berlin'e götürüldüğünden Pergamon'da yalnızca temelleri kalmıştır. Athena Tapınağı Akropolde yapılan kazılarda (1880-1881) ortaya çıkarılmıştır ve Zeus Sunağının 24 m üstündeki taraçada kurulmuştur. Athena, sanat ve bilim koruyucusu olduğu gibi, kentin de kollayıcısı ve zafer müjdeleyicisiydi.

Athena Tapınağı'nın kuzeyinde dört salonlu bir kütüphane vardı ve bu kütüphane Helenistik dönemin en büyük kitaplıklarından biriydi. Kütüphanede "Pergamon derisi" olarak adlandırılan parşömen üstüne yazılmış 200 bin kitap bulunduğu biliniyor.

İKLİM ÖZELLİKLERİ

Akdeniz iklimi hakimdir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar yağışlı ve ılık geçmektedir. Yağışlar baharda ve kışın, özellikle güzün çok yağar. Bergama da kar pek seyrek yağar. Don çok seyrek görülmektedir. Hava basıncı 760-800 mm. arasında olup, ,nemlilik oranı ise 69-90 arasındadır.