Yalancı İğde - Çıçırgan Otu, Yer İğdesı, Dağ İğdesi, Deniz Akdikeni, Yabani İğde
İğdegiller ailesinden, kışın yapraklarını döken, çatallı dalları dikenli bir çalı veya ağaç türüdür. Genelde yarım metreden 6 metreye kadar, nadiren 10 metre boylanabilir. Yaprakları mızraksı, 3-7 cm uzunluğunda, dar, almaşık, boğumlu, üstü gri- gümüş renkte ve parlaktır. Sürgün ve tomurcukları gümüşi ve bronz renkli pulsu tüylerle örtülüdür.
Az sayıda pullarla örtülmüş olan tomurcukları küçük ve yuvarlak bir yapıya sahiptir. Küçük sarı çiçekleri bahar aylarında yapraklanmadan önce görülür.
Hippophae cinsinin Avrupa ve Asya’da doğal yayılış gösteren Hippophae rhamnoides ve Hippophae salicifolia adında iki türü vardır. Avrupa’dan Çine kadar uzanan doğal bir yayılış alanı vardır. Ülkemizde 2000 m. ve daha fazla yükseltilere kadar doğal yayılış alanına sahiptir.
Işık isteği yüksek olan Yalancı İğdenin verimli topraklara kıyasla fakir topraklar üzerinde ağaç formunda boylanmasından ziyade, daha yaygın bir form sergilemektedir. Dağlık bölgelerde, kayalık, meyilli ve güneşli bakılarda kolay yetişir. Yalancı İğde zor iklim koşullarına, deniz rüzgarı ve tuzlu su etkilerine karşı dayanabilmektedir. Hızlı bir şekilde yoğun bir kök sistemi geliştirdiğinden toprak erozyonunu önlemede ideal bir bitkidir.
Gıda, farmakoloji ve kozmetik alanda kullanılan birçok değerli maddeyi bol miktarda içeriren Yalancı İğde bitkisinin en değerli kısmını oluşturan meyveleri, yumuşak ve sulu olmasının yanısıra ekşidir ve ağızda istenmeyen bir tat bırakabilir. Tohumlarından da faydalanılan meyveleri genellikle turta, reçel, meyve suyu, likör ve cilt kremi yapımında kullanılır. Yalancı İğdenin yapraklarından çay elde edildiği gibi, hayvan yemi, kağıt hamuru ve tohum posası üretilmektedir.
Yapılan çalışmalar bu bitkinin “Fonksiyonel Gıda” yani içerdiği bileşen özelliklerinden dolayı “besleyici, hastalıklardan koruyucu, tedavi edici” olarak anılmasını haklı çıkarmıştır.
Yalancı İğde meyveleri, polivitaminli bir maddedir. Karbonhidratlar, protein, organik ve aminoasitler ve vitaminler bakımından zengin olan meyve bağışıklık sistemini desteklemektedir. Grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklara karşı direnç sağlar. Bunun yanısıra cilt ve sindirim sistemi hastalıklarını iyileştirmede faydalı olduğu bilinmekte ve bu alanda kullanılmaktadır.
Hücre yenilenmesini sağlama etkisi konusunda incir ve zeytin ile beraber en güçlü 3 üründen biridir.
Bu bitkiden Gılgamış destanında bahsedildiği, tarihte hekimliğin yanı sıra ordu ve atların beslenmesinde kullanıldığı sanılmaktadır.