Mezopotamya'nın kucağında bir kent: Diyarbakır
Diyarbakır, Mezopotamya’nın kuzeyinde, Karacadağ’ın lavları üzerine kurulmuş, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer almakta olan ve bölgenin tüm özelliklerini taşıyan bir kentimizdir. Toros Dağlarının güneyinde, yukarı Dicle havzasında, nehrin sağ kıyısında ve denizden 650 m yüksekliktedir.
Komşu olduğu iller Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Siirt, Mardin, Urfa, Batman ve Adıyaman’dır. Diyarbakır’ın meşhur karpuzu dünyaca ünlüdür ve ender tarım ürünlerimizden biridir. Bu karpuz çeşidi, Dicle nehri kenarında çakıllı ve kumlu arazilerde yöreye özgü yöntemlerle yetiştirilmektedir. Bu karpuz çeşidinin en önemli özelliklerinden biri oldukça iri ve lezzetli olmasıdır.
Diyarbakır ve çevresi, tarihinin her döneminde, Anadolu ile Mezopotamya, Avrupa ile Asya arasında doğal bir geçiş yolu görevi yapmıştır ve önemini korumuştur. Bu nedenle büyük uygarlıkların, kültürel merkezi olarak kabul edilen kent, birbirini izleyen 26 farklı uygarlığa ev sahipliği etmiştir. Diyarbakır kenti, bu uygarlıkların tarihi ve kültürel mirasını, dönemlerine ait izlerini günümüze kadar taşımıştır.
Bu mirasın en önemlilerinden biri olarak görülen, uzunluk bakımından Çin Seddi’nden sonra dünyada ikinci, ama eskilik bakımından birinci sırada kabul edilen ve kenti baştanbaşa kuşatan Diyarbakır Surları’dır.
Araştırmalar sonucu ortaya çıkan Çayönü Antik kenti cilalı taş devrine kadar dayanmaktadır. Şehirden 65km uzaklıkta Ergani ilçesinde bulunmaktadır.
Dünyadaki taş köprüler içinde kemeri en geniş olan Malabadi Köprüsü Silvan ilçesi yakınlarında Batman çayı üzerinde bulunmaktadır.
Ortaçağ askeri mimarisinin muhteşem örneğini oluşturan Diyarbakır Surları, yazıtlar ve kabartmalarla süslenmiştir. İnşa tarihi tam olarak bilinmemektedir. Kentin en ilgi çekici yeri olan Diyarbakır Surları’nın 16 kalesi ve 5 çıkış kapısı mevcuttur.
Çok sağlam, kara taştan yapılmış, kemer kapıları ifade eden ince taş kabartmaları ile görülmeye değer, Türkiye'nin en eski camilerindendir Ulu Cami. Selçuklu Sultanı Melik Şah tarafından yaptırılmış olan Ulu Camii duvarlarında birçok uygarlığın kitabesi bulunmaktadır.
Ulu Camii’nin kuzeyinde yer alan Mesudiye Medresesi, içinde öğrenim yapılan Anadolu’nun ilk üniversitesidir.
Diyarbakır'ın önemli kiliselerinden biri olan Meryem Ana Kilisesi, Süryani cemaati tarafından halen kullanılmaktadır.
Mimarisi ve iç yapısı ile dikkat çeken, görülmesi gereken yerlerden biri olan Kervansaray ise, restore edilerek otel haline getirilmiştir.