Foça

Pazar, 31 Mayıs 2015 00:00

Foça İzmir’in 70 km kuzeybatısında yer alan bir sahil ilçesidir. Kent Antik Çağ'da bir İon yerleşimi olarak ortaya çıktığında civar denizde yaşayan foklardan dolayı Phokaia adını almış sözcük Foça olarak gelmiştir. Foça, tarihi ve arkeolojik öneminin yanı sıra, Homeros destanında adı geçen mitolojik bir yerleşmedir.

1867'de Foça ve bucağı Yenifoça birleştirilerek Manisa eyaletine bağlandı. 15 Mayıs 1919'dan 11 Eylül 1922'ye kadar Yunanlılar'ın egemenliğindeydi. Kurtuluş Savaşı'nda 11 Eylül 1922'de Atatürk Foça'ya girdi ve 11 Eylül Foça'nın kurtuluşu olarak kutlanmaya başladı.

Foça’nın “Horoz” ve “Fok Balığı” olmak üzere iki sembolü vardır. Siren Kayalıkları, Şeytan Hamamı, Taş Ev (Anıt Mezar), Beş Kapılar (Ceneviz) Kalesi, Osmanlı dönemine ait Dış Kale, Fatih Camii, Kayalar Camii, Hafız Süleyman Camii ve Osmanlı Mezarlığı ile Ege mimarisinin özelliklerini taşıyan sivil mimari yapıları, Foça’nın çevre değerlerini zenginleştirmektedir.

Kazılar

Birinci dönem yapılan kazılar: Kentin 1/5000 ölçeğindeki haritasını yapan Sartiaux yarımada üzerinde ve Foça'nın değişik yerlerinde 15 adet kazı Fransız Arkeolog Falix Sartiaux tarafından 1913-1920 yılları arasında gerçekleştirilmiştir.

İkinci dönem yapılan kazılar: Ord.Prof .Dr. Ekrem Akurgal önderliğinde yapılmıştır.. Kazılar Athena Tapınağı'nda yoğunlaştı. Kazılarda, Phokaia'nın Arkaik dönem (İ.Ö.7-6.yy) yerleşmesine ve Athena Tapınağı'na ait buluntular ortaya çıkarıldı.

Üçüncü dönem yapılan kazılar: 1989-1990 yıllarında seramik atelyeleri, 1991'de Antik Tiyatro, 1992'de Arkaik Sur (Heredot Duvarı), 1993'te Kybele Açıkhava Tapınağı ve Roma Dönemi mozaikleri 1996'da yine mozaikler Uzun bir aradan sonra Prof.Dr.Ömer Özyiğit tarafından 189 yılında başlatılan kazılar sonucu bulunmuştur ve de Foça'nın Arkaik dönemine ait tam plan veren en eski tek yapısı Megaron ortaya çıkarılmıştır. Foça Kazı Başkanlığı'nca kazılarda çıkan seramin, çanak, çömlek, çatı kiremitti, amphoralar gibi bazı malzemelerin restorasyonu ve çizim çalışmaları sürmektedir.

Siren kayalıkları

Fokları andıran adaların en büyüğüdür. Adını mitolojiden almıştır. Günümüzde foklarımızın yaşam alanıdır ve tertemiz denizi ile pırıl pırıl parlamaktadır. Kayalıkların içinde ve arasında yer alan mağaralar fokların evleridir. Bu nedenle mağara yakınlarında denize girmek ve kayalıkların üzerine çıkmak fokların rahat yaşayabilmesi ve üreyebilmeleri için yasaklanmıştır. Ancak Foça'ya gelen misafirlerimizin ve pek tabii ki bizlerin denize girebilmesi için denize girilebilen alanlar da mevcuttur. Orak adasının kuzeybatısında yer alır.

Tarihi Eserler:

Athena Tapınağı: Phokaia kentinin ana tanrıçası olan Athena adına M.Ö. 590-580 yıllarında yapımına başlanmıştır. Athena tapınağının kazısı 1998-1999 kazı sezonunda başlamıştır ve günümüzde de devam etmektedir. Athena Kutsal Alanı 17 ve 18 yy'larda yaşam mekanı olarak kullanıldığından bu döneme ait pek çok mimari ve seramik buluntular da ele geçirilmiştir.

Kybele Açıkhava Tapınağı: İ.Ö. 580 yılında yapılmıştır. Kybele Anadolu'nun tanrıçasıdır. Kybele, Arkaik dönemden itibaren çok saygı ve itibar görmüştür. Yel değirmenli tepe ile İncir Adası'nda da kutsal alanlar vardır. Bu tapınakta tanrıça Kybele'nin heykelleri ve kabartmaları yer alıyordu.

Tiyatro: İ.Ö.340-330 yıllarında tarihlenmiştir. Anadolu’nun en eski tiyatrosu olma özelliğini taşımaktadır.

Arkaik Duvar & Heredot Duvarı : İ.Ö.590-580 yıllarına tarihlenen sur duvarları bulunmuştur. Heredot bu duvarlardan sıkça bahsettiği için Heredot Duvarı olarak bilinmektedir. Foça'nın Arkaik dönemde 5 km. uzunluğunda surlara sahip olduğu son dönemlerdeki kazılar ile ortaya çıkmıştır.

Dış Kale: 1698 yılında yapılan kaleden geriye sadece iç kısımda Türk hamamının kalıntısı kalmıştır.

Mozaikler, Taş Ev: Şeytan Hamamı, Sur ve Beşkapılar, Yel Değirmenleri, Fatih Camii, Kayalar Camii, Hafız Süleyman Mescidi, Osmanlı Mezarlığı diğer tarihi eserler arasında yer almaktadır.

Foça’nın Köylerinde tarım ve hayvancılık, Foça içinde ise turizm ve balıkçılık genel geçim kaynağıdır.

İklim: Foça'da tamamen Akdeniz iklimi hüküm sürer. Kışları yağışlı ve ılık, yazları ise kurak geçmektedir. Serin bir deniz havası hakimdir. Yaz aylarının ortalama sıcaklığı 26 derece, deniz suyu sıcaklığı ise 22 derecedir. Temmuz ve Ağustos ayları yazları en sıcak olan aylardır.

Foça İzmir’e yakınlığı dolayısı ile İzmirlilerin uğrak yeri haline gelmiştir. Denize bakıyorsunuz önde balıkça tekneleri, arkada mavi ve ötede küçücük adacıklarla güzeller güzeli bir köy karşınızda. Karaya dönüyorsunuz daracık taş sokakları, eski evleri ve güzel insanları ile güzeller güzeli bir küçük ilçe. Foça’yı görüp de sevmemek, dönüp gelmemek asla mümkün olamaz Güzel sahillerinde denizin ve güneşin tadını çıkarıp, tatilinize büyük bir keyifle devam edebilirsiniz. Foça da tatiliniz boyunca gidebileceğiniz eşsiz hizmet kalitesi ve personeliyle zevklerinize hitap edebilecek restaurantlar, kafeteryalar, oteller bulabileceksiniz. Küçük ve sevimliliği ile Foça uzun bir süre hafızanızdan silinmeyecek.